Lọc là gì?

Lọc là gì? Ý nghĩa của quá trình lọc trong cuộc sống và sản xuất

Thuật ngữ "lọc" được sử dụng rất phổ biến trong đời sống và sản xuất. Hàng ngày, chúng ta thường xuyên nghe thấy như: nước lọc, máy lọc nước, máy lọc không khí, lõi lọc, màng mọc, vải lọc, tấm lọc không khí, lưới lọc bụi

Vậy lọc là gì? và ứng dụng của nó trong đời sống và sản xuất như thế nào?

Lọc được hiểu đơn giả là quá trình loại bỏ các tạp chất không mong muốn, các chất cặn bẩn ra khỏi dung dịch chất lỏng hoặc không khí. Mục đích là thu được dung dịch tinh khiết hơn, sạch hơn nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng trong sản xuất và sinh hoạt.

Các chất không mong muốn có thể là các chất có lợi nhưng trong một số trường hợp cúng ta cần loại bỏ để phù hợp với mục đích sử dụng.

Các chất bẩn là các chất độc hại, không có lợi cho sức khỏe hoặc gây ảnh hưởng không tốt đến dung dịch chứa nó.

Lọc thường là hoạt động cơ học hay vật lý để tách các chất rắn trong dung dịch lỏng hoặc không khí ra khỏi môi trường chứa nó bằng cách sử dụng những  lớp vật liệu lọc để ngăn cản và giữ lại các chất rắn. Dung dịch hoặc không khí sau khi đi qua các lớp vật liệu này trở nên sạch hơn so với ban đầu.

Tùy theo tính chất, cấu tạo của lớp vật liệu lọc mà ta chia ra làm các dạng lọc cơ bản:

Các dạng lọc cơ bản thường gặp

- Lọc bề mặt: cặn, chất bẩn được giữ trên bề mặt của vật liệu lọc

 Ví dụ: nước bẩn chảy qua lớp cát lọc, chất bẩn sẽ bị giữ lại trên bề mặt của các hạt cát (mặc dù chất bẩn len lõi sâu vào bên        trong lớp cát, nhưng bản chất của việc lọc cát là lọc bề mặt).

Dạng lọc này ta thường thấy bằng lọc vải, lọc lõi

Giấy lọc, vải lọc, màng lọc mỏng thuộc dạng lọc bề mặt

- Lọc sâu: cặn được giữ sâu trong lớp vật  liệu lọc nhờ cấu trúc rỗng xốp của vật liệu

Than hoạt tính lọc sâu nhờ cấu trúc rỗng xốp

Ví dụ: Than hoạt tính có cấu trúc rỗng xốp, nhờ đó có điện tích bề mặt riêng cực lớn. Nước bẩn chảy qua lớp than, các cặn bẩn nhỏ li ti len lõi vào bên trong các lỗ xốp và bị giữ lại

- Lọc thẩm thấu: là quá trình các phân tử có kích thước nhỏ hơn xuyên qua lớp vật liệu nhờ áp lực hoặc chênh lệch nồng độ.

Lọc thẩm thấu do chênh lệch nồng độ, áp suất

Ý nghĩa của quá trình lọc trong cuộc sống và sản xuất

Lọc có ý nghĩa rất lớn và do đó nó được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống và sản xuất

Ví dụ: Nước sinh hoạt tại các đô thị lớn phần lớn lấy từ nước mặt, nước sông, nước ngầm. Tùy nguồn nước và vị trí mà nước có chất lượng khác nhau, nhưng nhìn chung chất lượng nước chưa đạt tiêu chuẩn để sử dụng trực tiếp.

Các loại nước này cần qua quá trình xử lý để loại bỏ các chất rắn lơ lửng, chất rắn hòa tan, các thành phần vi sinh vật khác để "sạch hơn", đá ứng tiêu chuẩn sử dụng.

Việc xử lý qua nhiều giai đoạn, trong đó không thể thiếu quá trình lọc

Sơ đồ lọc nước trong gia đình (từ nguồn cấp nước thủy cục)

Trong sản xuất công nghiệp quá trình lọc được sử dụng rất rộng rãi

Lọc nước để cung cấp cho quá trình rửa sản phẩm, vệ sinh nhà xưởng

Lọc nước sạch cho quá trình chế biến sản phẩm

Lọc thuốc, lọc văcxin, lọc chế phẩm sinh học

Lọc dầu ăn, lọc mật ong, lọc sữa, lọc bia, lọc trà

Lọc hóa chất, lọc dung dịch sơn

Lọc sữa bằng túi vải thủ công tại nhà

Túi lọc và bình lọc túi công nghiệp